Vanaf 1 januari 2023 gaat de elektriciteitsbelasting weer omhoog. ‘De consument die zonnepanelen heeft, doet er het meeste voordeel bij’, zegt Jan-Willem Zwang van Stratergy.
Het kabinet verlaagt de energiebelasting op elektriciteit al enkele jaren vanwege het klimaatakkoord. Door gas extra te belasten en elektriciteit lager te belasten, maakte de overheid de overstap van gas naar elektriciteit en andere duurzamere verwarmingsmogelijkheden aantrekkelijker. In het gezamenlijk akkoord maakte het kabinet-Rutte IV afgelopen december bekend dat de eerstelaags energiebelasting tot 10.000 kWh tussen 2023 en 2030 met 5,23 eurocent per kWh wordt verlaagd. Omgekeerd wordt de energiebelasting op aardgas in deze periode met 5,23 eurocent per kWh verlaagd. Omgekeerd moet in dezelfde periode de energiebelasting op aardgas worden verhoogd met eenzelfde bedrag van 5,23 eurocent per kubieke meter aardgas.
Historische ontwikkeling energiebelasting
De eerste belangrijke evolutie van de belasting op elektriciteit naar aardgas werd in 2016 waargenomen. Toen daalde de energiebelasting voor elektriciteit van 10.000 kWh en lager in de eerste schijf met 16%. De energiebelasting voor deze eerste tranche van kalenderjaar 2022 is in eerste instantie 9,068 eurocent per kWh. Vanwege de hoge energieprijzen verlaagde de overheid deze naar 3.679 cent per kWh.
Salderen mogelijk nog gunstiger
Om de energiebelasting in 2023 verder te verlagen, reserveerde het kabinet in haar begrotingsnota 5,422 miljard euro. Daarmee kunnen de extra kosten die het prijsplafond met zich meebrengt, gefinancierd worden.
Nog voordeliger voor eigenaars van zonnepanelen
De verrekening van 2023 zal gunstiger zijn voor eigenaren van zonnepanelen als de jongste voordelen uiteindelijk niet worden doorgevoerd. “Hoewel eigenaren van zonnepanelen de voordelen van salderingsregelingen de afgelopen jaren sterk hebben zien dalen als gevolg van verlagingen van de elektriciteitsbelasting, vooral in 2022, zal dit hoe dan ook eindigen in 2023 en 2024”, zei hij. ‘Hierdoor profiteren eigenaars met zonnepanelen het meest van de fiscale regeling. In 2024 zal de zogenoemde energiebelastingcomponent vanaf 2023 bijna verdubbelen. Dit compenseert de verwachte daling van de elektriciteitsprijzen met de huidige termijnprijzen. Nu is de aangekondigde prijs van elektriciteit voor 2024 jaarlijkse gemiddeld zeventien cent per kWh lager. Kortom, de terugverdientijd van zonnepanelen blijft kort, vooral omdat eigenaren van zonnepanelen voor de volle honderd procent mogen salderen.
Afbouw van salderingsregeling uitstellen
Minister Jetten, verantwoordelijk voor klimaat en energie, besliste de afbouw van de verrekeningsregeling te vertragen tot 1 januari 2025. Vanaf dan wordt het bezit van zonnepanelen minder voordelig. Het TNO-onderzoeksinstituut begrootte dat, zelfs met de herziene uitfasering van verrekeningsregelingen, de terugverdientijd voor diegenen die zonnepanelen kopen minder dan zeven jaar zou blijven.
Prijsplafond
Zwang zei dat de energieprijsplafond die het kabinet recent aangekondigd een positief effect zal hebben voor eigenaars van zonnepanelen. ‘Als eigenaars van zonnepanelen bijvoorbeeld 3500 kWh stroom verbruiken en daarvan 2000 kWh stroom opwekken met hun zonnepanelen, dan betalen ze vanwege het prijsplafond een lagere elektriciteitsprijs voor hun netto verbruik van 1500 kWh. De duurdere energie die afnemers normaal tegen de gangbare marktprijs zouden moeten kopen, wordt door zonnepanelen opgewekt.’
Consumenten die gas inruilden voor elektriciteit zijn de dupe
Ondanks deze positieve impact is er ook veel kritiek op het prijsplafond volgens Zwaan. Het straft alle consumenten die, geheel of gedeeltelijk, gas afsluiten en daardoor meer stroom verbruiken. Dit hoger verbruik wordt niet gecompenseerd. Niet duurzame consumenten kregen die tegemoetkoming wél. Overheden die onafhankelijk willen zijn van Russisch gas, moeten het verbruik van gas juist hoger belasten’.